BNB Chain - hệ sinh thái được phát triển bởi gã khổng lồ Binance có gì đặc biệt? Trải qua hàng loạt biến cố và thay đổi trong quá trình hoạt động, liệu rằng BNB Chain có lấy lại được vị thế sau khoảng thời gian ảm đạm khi mọi sự chú ý đang đổ dồn về các Layer 2 trên Ethereum?
BNB Chain (BNB) là mạng lưới phi tập trung với sự kết hợp của Binance Chain và Binance Smart Chain. Blockchain này được thành lập ban đầu với tên Binance Chain vào năm 2019 bởi Changpeng Zhao (Cz) và đội ngũ của mình. Đây là một blockchain được xây dựng trên Cosmos, hoàn toàn độc lập so với Ethereum và không tương thích với EVM.
Các nhà phát triển nhận thấy việc chỉ sử dụng blockchain này còn nhiều khuyết điểm như không thu hút được các dự án và user từ Ethereum, do đó họ ra mắt thêm Binance Smart Chain (BSC) vào năm 2020 với nhiều nâng cấp hơn và có thể tương thích EVM. Cả hai chain cùng hoạt động song song.
Ngày 15/02/2022, Binance Chain (BEP-2) và Binance Smart Chain (BEP-20) đã hợp thành BNB Chain. Cả 2 chain này đều được đổi tên, Binance Chain thành BNB Beacon Chain và Binance Smart Chain đổi thành BNB Chain (Build N Build Chain).
Sàn giao dịch tập trung (CEX) Binance vốn được xây dựng dựa trên hệ sinh thái của Ethereum vào năm 2017. Binance dần mở rộng thị phần và nhanh chóng trở thành một trong những CEX lớn nhất thế giới.
Nhưng đó cũng là thời điểm họ nhận thấy việc tiếp tục phát triển trên Ethereum sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều do vấn đề tắc nghẽn mạng lưới, phí giao dịch cao, tốc độ xử lý chậm,… Vì lý do đó, Binance muốn phát triển một hệ sinh thái của riêng mình để cải thiện những hạn chế này cũng như tự do hơn trong việc quyết định các bước phát triển trong tương lai.
Vào ngày 13/03/2018, Binance thông báo nói về việc sẽ cho ra mắt và phát triển Binance Chain và đến năm 2019, Binance Chain chính thức khởi chạy.
Binance Coin (đồng BNB) được chuyển hoàn toàn sang Binance Chain. BNB Coin được đổi từ ERC-20 thành BEP-2. Binance Smart Chain không có coin hệ riêng mà sử dụng luôn BNB của Binance Chain, phát triển thêm network cho BNB là BEP-20, để hỗ trợ tương tác đa chuỗi.
Điều này có nghĩa là BNB có thể được tìm thấy ở ba dạng khác nhau:
BNB Chain là 1 làn gió đem đến cho các dự án và người dùng nhiều thay đổi mới:
BNB Chain kết hợp các tính năng từ Delegated Proof-of-Stake (DPoS) và Proof-of-Authority (PoA) để tạo ra sự đồng thuận. Thuật toán này gọi là Parlia và được xây dựng trên một mạng lưới với 21 validator và những delegator.
Bất kỳ bên nào cũng có thể cố gắng trở thành một validator, miễn là họ đáp ứng các yêu cầu về phần cứng, quản lý các key của mình, đảm bảo thời gian hoạt động cao và stake ít nhất 20.000 BNB.
Giống như các blockchain DPoS khác, các validator của BNB Chain nhận tiền phí để xác thực các block. 21 validator hàng đầu với số lượng BNB lớn nhất được ủy quyền được chọn hàng ngày và có thể xác nhận và tạo ra block trên BNB Chain.
Delegator có thể bỏ phiếu cho validator, phân bổ thêm BNB để tăng khả năng xác thực của validator tạo ra khối, đồng thời nhận được một phần phí từ mạng. Việc này bầu chọn validator được lặp lại sau mỗi 24h. Kết thúc giai đoạn, trạng thái staking sẽ quyết định 21 node có vote cao nhất trở thành bộ validator cho 24h tiếp theo.
BNB Chain hoàn toàn tương thích với EVM (Ethereum Virtual Machine) và hỗ trợ mạnh mẽ cho smart contract. Do đó, các ngôn ngữ cấp cao như Solidity và Vyper có thể được sử dụng để viết một tập hợp các contract có thể được biên dịch thành bytecode và triển khai trên VM, bằng cách sử dụng các công cụ như Remix hoặc Truffle. Điều này giúp cho nhà phát triển dễ dàng chuyển giao một số ứng dụng phi tập trung của họ từ Ethereum hay các EVM chain khác sang BNB Chain.
Một cầu nối giao tiếp chuỗi chéo đã được xây dựng riêng giữa BNB Beacon và BNB Chain, có các đặc điểm chính như:
Sơ đồ mô tả kiến trúc của cơ chế chuyển giao chéo:
Một đặc điểm đáng chú ý giữa token BEP-2 và BEP-20 là chúng có thể chuyển đổi định dạng liên tục với nhau, tùy theo mục đích của người sử dụng. Sau khi tạo token BEP-20 trên BNB Chain hoặc BEP-2 trên BNB Beacon Chain, một bản sao token sẽ được tạo ra trên chain còn lại và được liên kết với nhau.
opBNB là một L2 hiệu suất cao dùng để mở rộng cho BNB Chain, được cung cấp bởi Optimsm OP Stack. opBNB hoạt động bằng cách giảm tải xử lý giao dịch và sử dụng tài nguyên từ BNB Chain, trong khi vẫn gửi dữ liệu đến mainnet.
Người dùng tương tác với mạng lưới opBNB bằng cách gửi tiền từ BNB Chain và sử dụng ứng dụng và smart contract trên opBNB. Sau đó, các Sequencers tổng hợp giao dịch, tính toán chuyển đổi trạng thái và gửi chúng đến rollup contract trên BNB Chain.
Các Prover tạo ra chứng cứ mật mã chứng minh tính hợp lệ của các thay đổi trạng thái này, còn các Verifier kiểm tra các chứng cứ để xác minh trạng thái trên opBNB là chính xác.
opBNB cho phép người dùng gửi tiền và rút tiền, sử dụng smart contract và xem dữ liệu mạng với khả năng xử lý cao và phí thấp. Bằng cách tận dụng L2, opBNB có thể mở rộng vượt ra ngoài giới hạn của BNB Chain và mang lại trải nghiệm cải thiện đáng kể cho người dùng.
Lý do ta cần opBNB là vì các ứng dụng Web3 quy mô lớn như game, mạng xã hội, metaverse và giao dịch tần số cao đối mặt với những thách thức đáng kể khi được xây dựng trực tiếp trên các L1 chain. Các mạng như BNB Chain, Ethereum và Polygon không được thiết kế để xử lý khối lượng giao dịch lớn và người dùng hoạt động hàng ngày mạnh mẽ trên các ứng dụng này.
Phí gas của các L1 vẫn quá đắt đỏ đối với phần lớn game và ứng dụng, thường ưu tiên phí thấp hoặc không phí. Chỉ cần một trò chơi có 1 triệu user hoạt động hàng ngày có thể tiêu tốn hàng nghìn BNB cho phí gas trong giai đoạn cao điểm. Các giải pháp mở rộng L2 được xây dựng trên các L1 lời giải cho bài toán trên. Chúng có thể cung cấp khả năng xử lý cao vượt ra ngoài giới hạn của L1.
opBNB được thiết kế để đạt được hơn 4.000 TPS và phí gas dưới $0.005 cho các giao dịch chuyển tiền. Bằng cách giảm tải xử lý giao dịch và sử dụng tài nguyên cho L2 trong khi vẫn đảm bảo đăng dữ liệu an toàn đến BNB Chain, các ứng dụng đạt được những lợi ích về khả năng xử lý lớn mà không đánh đổi tính phi tập trung hoặc tính gắn kết.
Ngoài opBNB, BNB Chain còn đang phát triển một giải pháp mở rộng khác mang tên zkBNB. zkBNB là một cơ sở hạ tầng dành cho nhà phát triển giúp họ xây dựng các ứng dụng quy mô lớn dựa trên BNB Chain với khả năng xử lý cao hơn và phí giao dịch thấp hơn hoặc thậm chí là không phí.
zkBNB được xây dựng trên cấu trúc zk-Rollup. zkBNB gói (hoặc "roll-up") hàng trăm giao dịch off-chain và tạo ra chứng cứ mật mã. Những chứng cứ này có thể là dạng SNARKs (succinct non-interactive argument of knowledge - lập luận tri thức gọn nhẹ không tương tác), có thể chứng minh tính hợp lệ của từng giao dịch trong Khối Rollup.
Cả opBNB và zkBNB đều đang trong giai đoạn testnet và vẫn đang trong quá phát triển. Có vẻ opBNB đang được các developer tập trung phát triển hơn khi gần đây đã mở public testnet cho các dự án đến trải nghiệm và xây dựng thử sản phẩm trên L2 này.
BNB Greenfield là một nền tảng lưu trữ dữ liệu đổi mới dành cho blockchain, nhằm giải phóng sức mạnh của công nghệ phi tập trung về quyền sở hữu dữ liệu và nền kinh tế dữ liệu. Với sự tập trung vào việc hỗ trợ quản lý và truy cập dữ liệu phi tập trung, Greenfield hướng đến cách mạng hóa nền kinh tế dữ liệu bằng cách đơn giản hóa việc lưu trữ và quản lý dữ liệu và liên kết quyền sở hữu dữ liệu với lĩnh vực DeFi trên BNB Chain.
Những điểm đặc biệt của Greenfield so với các hệ thống lưu trữ tập trung và phi tập trung hiện có bao gồm ba yếu tố chính:
Mục tiêu cuối cùng của Greenfield là xây dựng một lĩnh vực thử nghiệm cho các mô hình nền kinh tế dữ liệu và dApp mới, điều này chắc chắn sẽ hỗ trợ trong việc phát triển và tiến hóa nền tảng cho Web3.
BNB Chain được phát triển từ Binance, nhưng hiện nay cả hai đều đã tuyên bố rằng họ đang hoạt động độc lập với nhau. Sau đây là các thành viên quan trọng nhất của cả Binance và BNB Chain.
Binance:
BNB Chain:
Binance đã huy động vốn trong thời gian đầu chủ yếu qua hình thức ICO vào tháng 07/2017 với khoảng 14 nhà đầu tư gồm các quỹ và cá nhân như AU21 Capital, Dragon Gateway, Edith Yeung, Phil Chen, Chris McCann,... Số vốn huy động được từ vòng này là $15M.
Đến tháng 09/2017, Binance tiếp tục huy động thành công thêm $10M vòng Series A từ các quỹ Limitless Crypto Investment, Funcity Capital và Blackhole Capital.
Với giá mở bán ICO chỉ $0,15 vào năm 2017, đổng BNB đã tăng trưởng mạnh mẽ trong 6 năm phát triển với mức cao kỷ lục đạt được lên đến $691 vào tháng 05/2021, mang lại lợi nhuận khổng lồ cho các nhà đầu tư.
Ban đầu, BNB ra mắt năm 2017 và có tổng cung là 200 triệu BNB, được phân bổ như sau:
Categories | Allocation |
ICO | 50% |
Binance Team | 40% |
Angel investors | 10% |
Với nguồn cung tối đa lên đến 200 triệu BNB và được bán đến 60%, hẳn nhiều người sẽ e ngại rằng Binance đã bán quán nhiều BNB. Nhưng đừng lo lắng, Binance có cơ chế đốt BNB từng quý để giảm phát đồng coin này và duy trì tính bền vững cho giá trị đồng BNB. Theo kế hoạch mà Binance đặt ra, họ muốn đốt đến 50% tổng số BNB tối đa, tương đương đến 100 triệu BNB.
Đồng BNB có cơ chế tự đốt (BNB auto-burn) hằng quý dựa trên số block được tạo ra và giá đồng BNB theo công thức sau:
B = (N * 1000) / (P + K)
Với:
Dựa trên công thức trên, nếu giá BNB giảm hoặc / và số block được tạo ra càng nhiều thì số BNB sẽ bị đốt càng nhiều.
Ngoài ra, đề xuất BEP-95 được thông qua còn thúc đẩy nhanh hơn số lượng BNB bị đốt. Đây là một cơ chế đốt BNB theo thời gian thực, trong đó số phí gas trả bằng BNB trên mạng lưới BNB Chain sẽ bị đốt. Điều này dẫn đến việc BNB sẽ bị đốt nhiều hơn user sử dụng mạng BNB nhiều hơn. Cả hai cơ chế đều góp phần vào quá trình giảm phát BNB hàng quý và hẳn các holder đều thích việc nguồn cung BNB ngày càng giảm.
Với gần 1 triệu người dùng hàng ngày, BNB Chain là mạng blockchain L1 được sử dụng tích cực nhất, do đó các nhà phát triển sẽ tập trung vào hạ tầng để thúc đẩy việc áp dụng rộng rãi BNB Chain.
Sự mở rộng có thể là mục tiêu dài hạn. BNB Chain sẽ cùng cộng đồng Ethereum xây dựng một phiên bản tương thích EVM tốt nhất cho BNB Chain và sử dụng các công nghệ mới nổi, chẳng hạn như ZKP, Optimistic Rollups và blockchain module, để cung cấp các giải pháp rẻ hơn, có khả năng mở rộng và an toàn cho các ứng dụng phi tập trung dành cho hàng triệu người dùng.
BNB Chain sẽ tiếp cận theo cách thiết thực hơn và giới thiệu mạng lưu trữ mới - BNB Greenfield để giải quyết việc sở hữu dữ liệu và đẩy mạnh nền kinh tế dữ liệu, chẳng hạn như thị trường dữ liệu cá nhân, trao đổi nội dung người dùng tạo ra (UGC) và xuất bản kỹ thuật số, v.v.
BNB Chain sẽ tiếp tục cải thiện trải nghiệm người dùng, bao gồm giới thiệu các giải pháp chéo chuỗi tốt hơn, tăng cường bảo mật thông qua AvengerDAO 2.0 và xây dựng các ví thông minh qua MPC và Account Abstract với các đối tác trong cộng đồng.
BNB Chain sẽ không ngừng mở rộng quá trình phi tập trung, nâng số lượng validator từ 40 lên 100 (chậm rãi nhưng chắc chắn).
Theo như roadmap công bố cho năm 2023 của BNB Chain, các nhà phát triển đang tập trung rất mạnh cho cơ sở hạ tầng để phục vụ blockchain này, đi kèm là các giải pháp mở rộng cho mạng chính, bao gồm opBNB và zkBNB. BNB Greenfield cũng được đẩy nhanh tiến độ phát triển (đang testnet), để phục vụ cho BNB Chain và các L2 mở rộng trong tương lai.
Từ đầu năm 2023 đến nay, chưa có những xu hướng lớn trên mạng BNB, nhưng đừng vì thế mà bỏ quên các mảnh ghép mới được phát triển trên hệ sinh thái này trong giai đoạn thị trường ảm đạm. Nổi bật trong số các dự án mới có thể kể đến SpaceID (ID), Open Campus (EDU), Wombat Exchange (WOM), Level Finance (LVL), Thena Finance (THENA),... đang rất tích cực xây dựng sản phẩm và cộng đồng người dùng.
Đúng như tên gọi của đồng BNB là Build and Build, BNB Chain Ecosystem đang trong giai đoạn xây dựng sản phẩm rất mạnh mẽ, rất nhiều dự án hoàn toàn có thể được bơm thổi rất mạnh mẽ trong tương lai nhưng hiện tại rất ít người biết đến.
BNB Chain là một hệ sinh thái được phát triển từ lâu, do đó hầu hết các mảnh ghép trên hệ này đã được lấp đầy. Sau đây là các mảnh ghép chính trên hệ sinh thái và các sản phẩm nổi bật.
Trên đây là tổng quan về hệ sinh thái BNB Chain và Binance. Trong năm 2023, khi thị trường crypto còn khá ảm đạm và dòng tiền chưa được đổ về crypto nhiều như năm 2021, do đó chưa hình thành những trend tăng trưởng quá nổi bật trên BNB Chain. Nhưng đừng vì thế mà đánh giá thấp tiềm năng sản phẩm trên hệ sinh thái này. BNB Chain liên tục nâng cấp mạng và thử nghiệm cho các giải pháp mở rộng, hình thành tương lai cho mạng BNB với công nghệ optimistic rollup và zero-knowledge proof.
Mặt khác, Binance thông qua quỹ Binance Labs Fund liên tục đầu tư cho các dự án tiềm năng và sẵn sàng hỗ trợ họ phát triển sản phẩm từ những ngày đầu. Do đó, dù mang tiếng là hai thực thể hoạt động độc lập, nhưng BNB Chain và Binance luôn song hành và hỗ trợ lẫn nhau để phát triển một hệ sinh thái toàn diện, với sản phẩm chất lượng cao phục vụ nhu cầu user.
Các narrative về L2 trên Ethereum nổi bật trong năm qua khiến hệ sinh thái BNB Chain có phần bị lu mờ. Nhưng hãy nhìn vào những case study trong chu kỳ trước để thấy khả năng “tổ lái” của Cz đối với các dự án bluechip trên BNB Chain là khủng đến cỡ nào.
Để kết thúc bài viết này, câu nói nổi tiếng của Cz có lẽ là phù hợp nhất: “If you can’t hold, you won’t be rich.”
© Copyright By TradeCoinVN 2022. All Rights Reserved
Bình luận
Đăng nhập