Sau khi triển khai thành công Shapella, Ethereum không ngừng tham vọng, tiếp tục cải tiến mạng lưới với bản nâng cấp Dencun sắp tới. Vậy bản nâng cấp này có gì đáng chú ý Và sẽ có tác động thế nào đến mạng lưới Ethereum?
Theo bài đăng trên blog của nhà quản lý cộng đồng Ethereum Foundation - Tim Beiko, vào ngày 3 tháng 5, các lập trình viên tại Ethereum đang ở "giai đoạn cuối cùng”, hoàn thành kế hoạch cho Dencun. Khác với các bản nâng cấp trước đó được triển khai nhằm giảm mức tiêu thụ năng lượng, mở rộng quy mô và cải thiện tốc độ giao dịch, mục tiêu chính của Dencun là giảm phí giao dịch từ đó giảm phí ở Layer-2.
Dencun là đợt nâng cấp quan trọng tiếp theo của mạng lưới Ethereum, sau sự kiện Shapella được triển khai vào ngày 12/4 vừa qua. Trong đó, Dencun là sự kết hợp giữa hai yếu tố: "Deneb", ngôi sao đầu tiên trong chòm sao Thiên Nga và "Cancun", một thành phố ở Mexico.
Tên gọi trên tương tự với bản nâng cấp Shapella, là từ kết hợp giữa thành phố Trung Quốc "Shanghai" với "Capella", ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Ngự Phu.
Bên cạnh đó, Dencun còn là từ nối giữa Deneb tương ứng với bước cải tiến ở lớp đồng thuận (Consensus) của Ethereum, còn Cancun là cập nhật ở lớp thực thi (Execution) sau khi Shanghai khởi chạy. Theo Tim Beiko - lập trình viên chính của Ethereum Foundation, trong lần nâng cấp này, nhóm phát triển Ethereum sẽ tập trung vào lớp thực thi nhiều hơn.
Đọc thêm: Ethereum Shanghai là gì? Bản nâng cấp quan trọng trên mạng lưới Ethereum năm 2023
Trong Dencun, Ethereum có khả năng cao sẽ tiến hành các đề xuất cải tiến sau: EIP-4844, EIP-6780, EIP-1153 và EIP-6475. Theo đó, trong bài đăng mới nhất của Tim Beiko, đội ngũ vẫn chưa chốt phương án cuối cùng nên các nhà phát triển sẽ đánh giá kỹ lưỡng các EIP này và nếu được chấp thuận, chúng sẽ được tích hợp vào mã nguồn của mạng.
Bốn đề xuất trên tập trung cải thiện lớp thực thi của Ethereum, đó là blockchain chuyên về xử lý giao dịch cho các ứng dụng phi tập trung (dApps).
Ngoài ra, các lập trình viên Ethereum cũng đang thử nghiệm các đề xuất khác nhằm đưa vào bản hard fork tiếp theo. Hiện tại, Ethereum vẫn chưa ấn định được thời gian khởi chạy Dencun nhưng bản nâng cấp này có thể sẽ diễn ra ngay trong năm 2023, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong sự tiến hóa của blockchain.
Theo dự kiến, Dencun sẽ cải tiến khả năng mở rộng, hiệu quả và bảo mật, giúp cho mạng Ethereum mạnh mẽ hơn và có khả năng xử lý khối lượng giao dịch cao hơn.
Sharding, hay phân mảnh, là một trong những công nghệ cốt lõi của Ethereum 2.0. Đây là một giải pháp có khả năng mở rộng, phân chia toàn bộ mạng của blockchain thành nhiều mạng nhỏ hơn, từ đó cải thiện thông lượng giao dịch cao hơn vì chain sẽ có thể thực hiện “xử lý song song” nhiều giao dịch. Sharding dự kiến sẽ được tiến thành trong hai giai đoạn vào năm 2023 và 2024.
Ví dụ: Thay vì xử lý giao dịch trị giá 100.000 USD trên Ethereum Mainnet, giao dịch có thể được chia thành mười phần, mỗi phần mang dữ liệu của các giao dịch trị giá 10.000 USD. Từ đó, giảm tắc nghẽn mạng.
Có thể xem Danksharding là phiên bản cải tiến của sharding và là giải pháp khả thi nhất được Ethereum Foundation ủng hộ. Danksharding có thể mở rộng không gian data của blob và hỗ trợ các giao thức layer-2 rollup xử lý các giao dịch. Tuy nhiên, vì yếu tố phức tạp trong mặt kỹ thuật mà Danksharding chưa được ưu tiên. Vì vậy, giải pháp Proto-Danksharding đã ra đời để tạo nền móng cho Danksharding sau này.
Danksharding và sharding có liên quan với nhau, nhưng chúng khác nhau. Mặc dù sharding là thiết kế tổng thể để phân tách các mạng nhằm nỗ lực mở rộng quy mô Ethereum, nhưng danksharding là một bước để hiện thực hóa mục tiêu này.
Tim Beiko - một trong những lập trình viên hàng đầu tại Ethereum, đã giải thích trên podcast Bankless nguồn gốc của cái tên Danksharding, được đặt theo tên của một nhà nghiên cứu Ethereum kỳ cựu khác, Dankrad Feist.
Trong lập trình, thuật ngữ "blob" thường được sử dụng để chỉ một loại dữ liệu không cụ thể hoặc không có định dạng cụ thể. "Blob" là viết tắt của "Binary Large Object" (đối tượng lớn nhị phân).
Một "blob" là một đối tượng dữ liệu nhị phân không cụ thể, nghĩa là nó không được định dạng theo một kiểu dữ liệu cụ thể như chuỗi, số nguyên, hoặc đối tượng. Thông thường, "blob" là một khối dữ liệu lớn được lưu trữ và truy xuất dưới dạng một chuỗi byte không được xử lý hoặc giải mã trực tiếp. "Blob" có thể chứa bất kỳ loại dữ liệu nào, từ hình ảnh, âm thanh, video đến các tệp tin văn bản hoặc dữ liệu khác.
Trong nhiều ngôn ngữ lập trình, như Java hoặc C#, "blob" thường được sử dụng để biểu diễn dữ liệu nhị phân, chẳng hạn như lưu trữ hình ảnh vào cơ sở dữ liệu hoặc truyền dữ liệu qua mạng. Các hệ quản trị cơ sở dữ liệu như MySQL hoặc PostgreSQL cũng hỗ trợ các trường dữ liệu kiểu "blob" để lưu trữ dữ liệu nhị phân.
Còn trong giới blockchain, blob là các mảng nhỏ của dữ liệu và được đề xuất bởi những người đề xuất block (block proposers). Chúng được ví như gói lớn hoặc gói di động lớn có thể chứa dữ liệu rẻ hơn. Mỗi block có thể chứa một kích thước giới hạn của những bọc lớn này. Về mặt cấu trúc, một blob điển hình có phần thân và phần tiêu đề (header).
Proto-danksharding là một đề xuất có khả năng thực hiện hầu hết các logic và "scaffolding” (khung xương) cho Danksharding, bao gồm một loại giao dịch mới được gọi là giao dịch chứa blob (blob-carrying transaction).
Mỗi blob bao gồm phần dữ liệu liên quan trực tiếp đến giao dịch và một tiêu đề chứa các thông tin nhỏ hơn như chữ ký của người đề xuất. Mục tiêu của Proto-danksharding là kết hợp mỗi giao dịch với một blob, với hy vọng giảm chi phí giao dịch.
Trong proto-danksharding, mỗi giao dịch luôn có một blob song sinh và mục tiêu cuối cùng của việc này là làm cho giao dịch rẻ hơn. Để nâng cao khả năng mở rộng, mỗi vị trí trong proto-danksharding hầu hết sẽ có băng thông dữ liệu 1 MB. Để đạt được khả năng mở rộng, mỗi phần danksharding trong Proto-danksharding sẽ được trang bị băng thông dữ liệu 1 MB.
Tuy nhiên, cần lưu ý rằng máy ảo Ethereum chỉ có thể truy cập vào dữ liệu trong blob mà không phải là các blob chính. Bởi vì các giao dịch trong Danksharding không nằm trong mempool thông thường mà thay vào đó sử dụng một mempool riêng biệt.
Theo dự kiến, nhờ vào kích thước nhỏ hơn từ đó giúp truy xuất dữ liệu nhanh hơn, các giải pháp Layer-2 sẽ tận dụng các blobs này để truy xuất dữ liệu hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, vì các blobs này chỉ được lưu trữ tạm thời thay vì lưu trữ vĩnh viễn như CALL DATA, chi phí gas dự kiến sẽ giảm đáng kể.
Điều này sẽ làm giảm phí giao dịch trên Layer-2, vì hiện nay hơn 90% chi phí của Layer-2 là do lưu trữ dữ liệu trên Layer-1.
Thông qua đề xuất EIP-6780, đội ngũ lập trình viên đặt mục tiêu vô hiệu hóa mã opcode SELFDESTRUCT. Mã opcode này cho phép tạo và xóa hợp đồng trong một giao dịch duy nhất trong khi vẫn bảo toàn chức năng của SELFDESTRUCT.
EIP-1153 đề xuất một giải pháp, giúp mạng lưới xóa bỏ một số dữ liệu từ các giao dịch thay vì lưu trữ chúng trên blockchain. Đề xuất này được tạo cách đây gần 5 năm và được nhóm Uniswap hồi sinh vào năm ngoái, EIP đã thu hút được sự hỗ trợ đáng kể trong cộng đồng nhà phát triển của Ethereum.
Theo đó, EIP sẽ khởi chạy hai opcode mới, TSTORE và TLOAD, cung cấp bộ nhớ tạm thời và sẽ được xóa sau khi hoàn thành mỗi giao dịch. Tính năng này có thể giúp mạng lưới mở rộng khả năng như chấp thuận ERC-20 trong một giao dịch duy nhất, cải thiện không gian block, triển khai re-entry lock (khóa truy cập lại) và giảm chi phí liên quan đến lưu trữ dữ liệu on-chain.
Đề xuất EIP-6475, còn được gọi là Simple Serialize (SSZ) Optionals, sẽ hoạt động phối hợp với Danksharding nhằm trình làng các loại giao dịch mới. Bằng cách sử dụng mã hóa SSZ, thay vì mã hóa RLP, định dạng giao dịch trở nên tương thích với các đối tượng SSZ trong tương lai.
Nâng cấp này cải thiện hiệu quả và tính tương thích của các giao dịch, mở đường cho các phát triển và cải tiến trong hệ sinh thái Ethereum sau này.
Optional trong SSZ có thể được sử dụng để giải quyết vấn đề dữ liệu thiếu trong quá trình truyền tải, lưu trữ hoặc chia sẻ dữ liệu. Mã hóa này có thể biểu diễn một trường dữ liệu mà có thể có hoặc không có giá trị, đồng thời giảm bớt không gian lưu trữ cần thiết và tăng tính linh hoạt trong quá trình xử lý dữ liệu.
SSZ (hay Simple Serialize) là cơ chế được sử dụng trong Beacon Chain (thay vì phương thức RLP - "Recursive-Length Prefix" như trong quá khứ). EIP-4844 sẽ đưa mạng lưới dịch chuyển dần theo hướng đi này.
Ngoài ra, EIP-6475 sẽ là đề xuất bổ sung cho EIP-4844. Về chi tiết, do EIP-4844 dịch chuyển dần về cách tổ chức SSZ, nên EIP-6475 sẽ là đề xuất điều chỉnh liên quan đến phương thức này. EIP-6475 sẽ thiết lập nền tảng SSZ, phù hợp và tạo nền tảng cho kiểu giao dịch "blob" (kiểu giao dịch phân nhỏ dữ liệu) của EIP-4844.
Dù vậy, theo những thảo luận ngày 15/05 từ đội ngũ Ethereum, hướng phát triển cho các blob transaction lại được dịch chuyển từ SSZ sang hướng RLP. Điều này đồng nghĩa, lớp Đồng thuận (Consensus) sẽ phải làm quen với cách tổ chức RLP.
Các EIP khác có thể xuất hiện hoặc không xuất hiện trong bản nâng cấp Dencun bao gồm:
Dencun được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều lợi ích cho Ethereum:
Có nhiều rủi ro liên quan đến việc nâng cấp Ethereum Dencun, bao gồm:
Hiện nay, sau The Merge được khởi chạy vào tháng 9 năm ngoái, Ethereum vẫn đang từng bước cải tiến mạng lưới. Một khi The Surge được triển khai sau Dencun, Ethereum sẽ trải qua ba quá trình nâng cấp lớn khác nhau dưới hình thức Verge, Purge và Splurge.
Thông qua Verge, Ethereum sẽ trình làng Verkle tree và stateless client giúp cho Ethereum nhẹ hơn và tăng cường tính phi tập trung. Vitalik Buterin, người sáng lập Ethereum và là nhà khoa học trưởng, khẳng định rằng sau The Verge, người dùng sẽ có thể khởi chạy các node "mà không cần tiêu tốn hàng trăm gigabyte".
Trong khi đó, Purge sẽ loại bỏ dữ liệu cũ từ blockchain, có nghĩa là các node sẽ không cần phải lưu trữ toàn bộ lịch sử của blockchain. Sau 30 ngày, mạng sẽ tự động xóa dữ liệu giao dịch. Cuối cùng, Splurge sẽ ra mắt những điểm nhấn khác nhằm tăng cường hiệu quả và hiệu suất mạng.
Các lập trình viên chính của Ethereum mong đợi rằng, thông qua những bản nâng cấp trên, mạng lưới sẽ chạy ổn định và an toàn hơn.
Dencun vẫn đang trong quá trình phát triển và chưa chốt các đề xuất nâng cấp (EIP). Vì vậy, đội ngũ Ethereum chưa ấn định được thời gian Dencun sẽ diễn ra. Hơn nữa, ngay chính bản thân phía lập trình viên vẫn chưa nắm rõ hoàn toàn lợi ích mà Dencun có thể mang lại.
Tuy nhiên, nếu bản nâng cấp trên triển khai hiệu quả, nó có tiềm năng trở thành một cột mốc quan trọng cho hệ sinh thái Ethereum. Nhờ đó, Ethereum dễ tiếp cận và hấp dẫn nhiều người dùng hơn, củng cố vị thế của mạng lưới trong không gian blockchain.
© Copyright By TradeCoinVN 2022. All Rights Reserved
Bình luận
Đăng nhập