Liquid Staking Derivatives (LSD) là gì? Những dự án top trong mảng LSD đáng chú ý

Sự ra đời và phát triển của Liquid Staking Derivatives được bắt nguồn từ sau khi bản nâng cấp Ethereum có tên là The Merge được triển khai vào tháng 9 năm 2022.

Mặc dù Ethereum là một trong những giao thức Proof-of-Stake (PoS) hàng đầu, mạng lưới của nó lại có tỷ lệ staking rất thấp, chỉ vào khoảng trên dưới 15%. Nguyên nhân một phần là vì để trở thành validator trên Ethereum rất khó, user muốn tham gia bảo vệ mạng lưới để nhận phần thưởng phải stake tối thiểu 32 ETH. Đây là một rào cản rất lớn đối với những nhà đầu tư có số vốn bé nhưng muốn đóng góp cho Ethereum.

Chính từ vấn đề này này đã tạo cơ hội sinh ra những dự án cung cấp một giải pháp staking với các yêu cầu và ngưỡng tham gia dễ tiếp cận hơn cho tất cả người dùng, gọi là LSD.

Vậy LSD thực chất là gì? Mảng LSD có những dự án nào cần chú ý? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết sau đây nhé!

Liquid Staking Derivatives (LSD) là gì?

Liquid Staking Derivatives (LSDs) là các giao thức, công cụ tài chính giúp người dùng tạo các tài sản tổng hợp (Synthetic Assets) của các token/coin đã stake hay còn gọi là LST (Liquid Staking Token).

Như vậy, các giao thức Liquid Staking Derivatives sẽ convert tài sản đang stake thành các tài sản tổng hợp, từ đó, người dùng có thể mua & bán hoặc tham gia vào các hoạt động khác trong thị trường DeFi.

LSD giải quyết vấn đề gì?

Mảng LSD được sinh ra đã giúp giải quyết được nhiều hạn chế trong quy trình staking thông thường, cụ thể gồm:

Tăng tính thanh khoản: Khi các coin/ token được stake vào các blockchain PoS thì sẽ có một lượng lớn coin bị rút khỏi lưu thông, việc này sẽ ảnh hưởng tới tính thanh khoản của dự án đó. LSD giải quyết bằng cách tạo thêm một tài sản tổng hợp để người dùng có thể dễ dàng giao dịch mua & bán dễ dàng.
Tăng hiệu quả sử dụng vốn: Khi stake tài sản trên các giao thức LSD người dùng nhận lại các LST (Liquid Staking Token) để tiếp tục tham gia vào các hoạt động DeFi khác.
Ngưỡng tham gia staking: Bất kì ai cũng có thể tham gia Staking để nhận thưởng trên Ethereum mà không lo trở ngại về vốn vì các dự án LSD hỗ trợ cho cả những người vốn bé.

Mô hình hoạt động của LSD

Quy trình hoạt động của các dự án LSD thường sẽ gồm các bước chính sau:

Stake tài sản vào các giao thức LSD bạn đã chọn. Ví dụ như stake ETH vào Lido hoặc là Rocket Pool
Người dùng sẽ nhận lại lượng LST tương ứng với số lượng tài sản đã stake ở bước trên
Tiếp tục lấy LST sử dụng trong các dApps DeFi khác. Ví dụ như dùng LST để làm tài sản thế chấp trong các giao thức Lending
Redeem LST để lấy lại tài sản gốc ban đầu cùng phần thưởng staking.

Lợi ích và rủi ro của LSD

Lợi ích

Tăng cường tính thanh khoản: LSD được phát triển chủ yếu để giải quyết vấn đề thiếu thanh khoản. Theo đó, thông qua LST, nhà đầu tư có thể dùng token đại diện để kiếm thêm lợi nhuận bằng nhiều cách khác nhau.
Tăng cường tính linh hoạt khi đầu tư cho user: Khi tham gia LSD, tài sản của người dùng sẽ không hoàn toàn bị khoá và sẽ được đại diện bởi một loại tài sản LST đại diện theo tỷ lệ 1:1. LST tạo ra lợi suất bổ sung cho các nhà đầu tư trong các giao thức DeFi. Người dùng có thể bán các token đại diện bất kỳ lúc nào để hạn chế tổn thất ở mức thấp nhất trong khi thị trường biến động mạnh.
Giảm thiểu rủi ro: LST sẽ được uỷ quyền cho nhiều validator nhằm làm giảm nguy cơ tổn thất tài sản. Bên cạnh đó, các giao thức LSD còn có các quỹ bảo hiểm để đền bù cho khách hàng trong trường hợp cần thiết.

Rủi ro

Nguy cơ bị de-peg: Đây là một trong những thách thức lớn mà các dự án LSD luôn tìm cách để cân đối cẩn thận. Rủi ro này xảy ra khi giá của LST không còn neo với tài sản gốc. Đặc biệt trong các giai đoạn thị trường biến động, dẫn đến sự thiếu cân đối giữa cung và cầu của LST. Người dùng có thể sẽ bị lỗ so với tài sản gốc của họ đã stake. Điều này đã từng xảy ra khi stETH (LST của Lido) bị mất peg vào tháng 7/2022 khi thị trường đang trong giai đoạn downtrend.

Rủi ro liên quan đến smart contract: Một nguy cơ khác là khả năng tồn tại các lỗ hổng hợp đồng thông minh, có thể khiến kẻ gian dễ dàng đánh cắp hoặc hack các token staking. Câu chuyện này đã từng xảy ra với Stader Labs khi mà các hacker nắm được lỗ hổng của smart contract. Hacker đã tấn công vào Liquid staking pool của Stader Labs trên blockchain Near, exploit hơn 165k NEAR trị giá hơn $800k.
Vấn đề tập trung hóa (centralized): Việc quản trị “phân quyền” của các dự án LSD là vấn đề đáng lo ngại và có thể dẫn đến sự tập trung hóa, đặc biệt đối với dự án lớn như Lido. Việc Lido chiếm tỷ trọng quá lớn trong mảng LSD, với số lượng ETH được stake áp đảo hơn so với đối thủ của nó đã nhiều lần gây quan ngại cho cộng đồng. Sẽ có mối đe dọa tới nếu các Validator cũng đồng lòng tấn công mạng lưới.

Những yếu tố quyết định một LSD thành công

APR/ APY: Đây là chỉ số thể hiện lợi nhuận mà nhà đầu tư có thể nhận được khi stake tài sản của mình trong các giao thức LSD. Thường những dự án sẽ có chiến lược cung cấp mức APR/APY cao để thu hút được người dùng tại thời điểm mới ra mắt.
Synthetic Token Use Case: Mức độ sử dụng của các LST cũng rất quan trọng khi nó thể hiện được độ phổ biến của dự án. Nếu Synthetic token được chấp nhận sử dụng rộng rãi, thì đó là một dự án LSD tốt. Ví dụ như stETH là Synthetic token của Lido, được sử dụng trong rất nhiều dự án DeFi. Phản ảnh đúng độ thành công của Lido khi đây là dự án top 1 mảng LSD.
Độ dày thanh khoản: Một dự án LSD thành công thì thanh khoản LST phải tốt, hạn chế rủi ro depeg. Từ đó mới tạo được động lực thu hút nhiều nhà đầu tư sử dụng dịch vụ hơn.

Các dự án LSD nổi bật

Lido Finance - stETH

Lido Finance là dự án LSD đầu tiên được giới thiệu và ra mắt vào tháng 12 năm 2020. Chính nhờ lợi thế là người đi đầu nên Lido đã nghiễm nhiên trở thành ông vua trong ngách LSD khi có TVL lớn nhất.

stETH, token liquid staking của Lido, cũng có mức độ thanh khoản sâu nhất trên các thị trường lending và sàn giao dịch phi tập trung.

Không chỉ là cái tên lớn trong mảng LSD, Lido còn là dự án DeFi sở hữu TVL cao nhất hiện tại với hơn 32 tỷ đô tài sản được khoá trong giao thức.

Rocket Pool - rETH

Rocket Pool là một trong những đối thủ đáng gờm của Lido. Dự án đứng thứ 2 với lượng TVL đạt 4 tỷ đô và có tiềm năng tương tự Lido.

Ngoài ra, một điểm mạnh giúp Rocket Pool được đánh giá tốt hơn Lido là tính phi tập trung của dự án. Lido sẽ luôn tồn tại rủi ro nhỏ vì nó không có quyền kiểm soát hành động của những Validator, ngược lại, ai cũng có thể trở thành node operator trên Rocket Pools (nếu họ có vốn).

Giải pháp của họ phục vụ hai đối tượng, những người muốn staking ETH và những người muốn chạy node. Cách rẻ nhất và dễ dàng nhất để tham gia là staking 0,01 ETH và đổi lại nhận được rETH.

Tổng kết

Trên đây là tất cả thông tin bạn cần nắm về từ khoá LSD, một trong những mảng lớn của thị trường crypto hiện tại.

Mặc dù, LSD mở ra nhiều cảnh cổng mới cho nhà đầu tư bằng cách giải quyết các vấn đề về thanh khoản của tài sản đã được stake, tăng hiệu suất sử dụng vốn của người dùng,... Nhưng nó cũng ẩn chứa nhiều rủi ro mà user cần nắm rõ trước khi chính thức “Skin-in-game" mảng này.