NFT là gì? Ưu và nhược điểm của các non-fungible token

Từng tạo nên cơn sốt vào mùa uptrend 2021, NFT đã trở thành một từ khoá quen thuộc với nhiều nhà đầu tư crypto. Không chỉ tạo ra thêm nhiều ứng dụng thực tiễn trong đời sống, NFT còn mang lại nhiều lợi ích khác. 

Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng nó cũng có nhiều hạn chế vẫn chưa được giải quyết. Và trong bài viết này chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về khái niệm cũng như là ưu và nhược điểm của NFT nhé!

NFT là gì?

NFT hay non-fungible token là dạng token đại diện cho một loại tài sản số duy nhất trên nền tảng blockchain, đó có thể là một bức tranh, vật phẩm game,... NFTs không thể hoán đổi chính vì vậy nó là độc nhất về mặt số lượng.

Mỗi NFT sẽ được lưu trữ và quản lý bằng một smart contract tương ứng để đảm bảo tính “không thể thay thế" của token. Nhờ vào smart contract, lịch sử giao dịch và quyền sở hữu của NFT sẽ được ghi lại trên blockchain công khai minh bạch, tương tự như các fungible token khác trên thị trường.

“Không thể thay thế” là gì? 

Một đặc tính rất đặc biệt của NFT là Non-fungible hay “không thể thay thế". Có nghĩa là mỗi NFT sở hữu một mã nhận dạng riêng biệt và duy nhất, làm cho chúng trở nên là độc nhất. 

Ví dụ: Khi bạn mua một NFT bất kỳ nào đó đại điện cho một tác phẩm nghệ thuật thì về bản chất NFT này sẽ không thể nào thay thế bằng bất kỳ NFT nào khác, do mỗi tác phẩm nghệ thuật có đặc điểm và giá trị riêng biệt của chúng. 

Để dễ hình dung, chúng ta sẽ xét thêm một ví dụ về fungible token. Dễ hiểu và gần gũi nhất là ví dụ về tiền tệ trong đời sống.  Một tờ 500k đồng có thể đổi lấy tờ 500k khác mà không làm thay đổi giá trị của chúng. Đây là bản chất của Fungible, có thể trao đổi với nhau mà không làm thay đổi toàn bộ giá trị.

So sánh NFT & Coin (Fungible Token)

Cần phân biệt NFT và Coin vì hai thuật ngữ này có khác niệm hoàn toàn khác nhau. Dưới đây là điểm giống và khác nhau giữa NFT và Coin mà người mới cần lưu ý để tránh nhầm lẫn

• Điểm giống nhau: Cả hai loại đều được tạo ra  trên nền tảng blockchain và đều có thể giao dịch được. 
• Điểm khác nhau: 

 Các chuẩn token NFT phổ biến

ERC-721

Là chuẩn token chỉ dành riêng cho các non-fungible token. Khi một NFT mới được tạo, smart contract sẽ gán cho nó một mã định danh duy nhất và ghi lại địa chỉ ví của chủ sở hữu.

Mỗi NFT sẽ có bộ metadata (siêu dữ liệu) riêng biệt bao gồm các thông tin như tên, mô tả và hình ảnh. Tất cả các thứ này đều sẽ được lưu trữ off-chain.

ERC-1155

Là chuẩn token dành kết hợp ưu điểm của ERC-20 và ERC-721, cho phép nhiều loại fungible token và non-fungible token có thể cùng triển khai trong cùng một smart contract.  

Đặc điểm của NFT

Về bản chất NFT là một loại token mang nhiều đặc điểm riêng biệt so với các lại Fungibile token khác. Dưới đây là một số đặc tính chính của NFT: 

• Duy nhất và không thể thay thế: Đây là đặc điểm độc đáo nhất của NFT. Mỗi NFT là một mã định danh duy nhất. 
• Tính chủ quyền: Thông qua NFT sẽ cung cấp cho các Holder một cách minh chứng về quyền sở hữu tài sản kỹ thuật số của mình. Người sở hữu có mọi quyền kiểm soát NFT của mình, tự do tham gia vào các hình thức giao dịch mua/ bán, thế chấp,…
• Dễ dàng tích hợp: NFT có thể tích hợp vào các ứng dụng khác nhau trên blockchain. Ví dụ như làm vật phẩm trong các trò chơi, quyền sở hữu đất ảo,...
• Tính minh bạch: Vì NFT được triển khai trên blockchain nên mọi thông tin về giá NFT, hoạt động mua/ bán đều có thể kiểm chứng hoàn toàn công khai và minh bạch.

Ứng dụng của NFT

Sưu tập nghệ thuật

NFT có thể đại diện cho một tài sản kỹ thuật số mang tính chất sưu tập, làm kỉ niệm. Việc có thêm nhiều người sưu tập sẽ giúp tăng nguồn cầu các NFT này. 

Từ đó giúp cho các nghệ sĩ kiếm thêm thu nhập bằng cách cho phép họ bán các tác phẩm nghệ thuật của mình trực tiếp cho người mua trên các sàn NFT như OpenSea, Rarible, Magic Eden,,... 

Âm nhạc 

NFT có thể được sử dụng để làm vé sự kiện để dễ dàng phân phối và kiểm soát quản lý các hoạt động mà có đông người tham gia này. 

Game 

Khác với các game truyền thống, những gì mà người chơi sở hữu thực chất đều không thuộc về họ. Cho đến khi các blockchain game ra đời, các nhà phát triển đã  áp dụng các tiêu chuẩn về NFT vào game của họ. 

Tùy vào tính chất game mà NFT có thể là một nhân vật trong game hay vật phẩm,... Các NFT này cho phép chủ sở hữu có thể đem đi trao đổi với nhau.  

Tên miền

Người dùng còn có thể tạo NFT cho tên miền thông qua các dự án như ENS (Ethereum Name Service) hay Unstoppable Domains. 

Lợi ích của việc sử dụng tên miền sẽ giúp rút ngắn địa chỉ ví từ rất dài dòng và khó nhớ trở nên cực kỳ đơn giản. Điều này sẽ giúp cho việc ghi nhớ địa chỉ ví hay thực hiện các hoạt động hoạt động dễ dàng hơn.

Ưu và nhược điểm của NFT

Ưu điểm

• Tính độc nhất & không thể thay thế: Mỗi NFT là duy nhất, chính vì vậy tạo nên độ độc đáo và riêng biệt cho từng tài sản kỹ thuật số.
• Rõ ràng & minh bạch: Mọi thông tin về NFT đều sẽ được ghi chép và lưu trữ công khai trên Blockchain. Vì vậy, cung cấp cho người giao dịch sự minh bạch về nguồn gốc và quyền sở hữu.
• Tăng thu nhập cho nhà sáng tạo: NFT tạo thêm cơ hội cho các nhà sáng tạo kỹ thuật số tạo và bán các tác phẩm của họ một cách trực tiếp với các nhà sưu tầm khác mà không cần phải qua trung gian. Từ đó giúp tăng khả năng kiếm tiền từ các tác phẩm kỹ thuật số này.

Nhược điểm

• Biến động giá trị: Giá của NFT sẽ không ổn định vì còn phụ thuộc vào sự quan tâm và ủng hộ từ cộng đồng. Vì vậy sự biến động về giá có thể làm cho khoản đầu tư của các nhà đầu cơ gặp rủi ro. 
• Tính ứng dụng thực tiễn: Mặc dù NFT có tính ứng dụng lớn về mặt lý thuyết, nhưng việc triển khai và sử dụng NFT trong thực tế vẫn đang trong quá trình phát triển. Điều này cần nhiều thời gian hơn để có thể chứng minh tính khả thi của nó trong đời sống.
• Khó định giá: NFT hiện chưa có một tiêu chuẩn chung nào cho việc định giá một NFT. Việc này có thể gây khó khăn cho những nhà giao dịch mới trong việc đánh giá và so sánh các tài sản kỹ thuật số khác nhau.

Các dự án NFT nổi bật

CryptoPunk

Đây là bộ sưu tập gồm 10000 NFT, được xem là đầu tiên và nổi tiếng nhất hiện tại. CryptoPunks được ra mắt vào tháng 6/2017, sau 6 năm phát triển đã thu hút hơn $2.7M tổng volume giao dịch. Sự thành công của CryptoPunks đã tạo động lực thúc đẩy hơn sự phát triển của mảng NFT.

Bored Ape Yatch Club (BAYC)

BAYC cũng là một bộ sưu tập nổi tiếng trên Ethereum gồm 10k NFT với hình ảnh đặc trưng là những con vượn. 

Bộ sưu tập được ra mắt vào 4/2021, phát hành bởi Yuga Labs. Bayc không chỉ gây sốt trong không gian web3 mà còn được rất nhiều người nổi tiếng ở truyền thống quan tâm như Justin Bieber, DJ Khaled,...

Những người sở hữu NFT BAYC sẽ được tham gia vào câu lạc bộ, private party do Yuga Labs tổ chức. Ngoài ra, holder BAYC còn được nhận airdrop của các dự án mới có liên hệ với bộ sưu tập này.

Mad Lads

Mad Lads là bộ sưu tập được phát hành bởi dự án Backpack trên Solana.   Mad Lads bao gồm 10k NFT, với những nhân vật lấy cảm hứng theo phong cách Anh Quốc những thập niên trước. 

Dù ra mắt cách đây chưa lâu vào 4/2023, nhưng Mad Lads đã tạo nên một cơn địa chấn trong cộng đồng NFT Solana. Giá sàn (Floor Price) của Mad Lads đã tăng trưởng phi mã, với đỉnh cao nhất đạt được là 215 SOL với giá mint ban đầu cho một NFT là 6.9 SOL.

Tổng kết

Trên đây là toàn bộ thông tin mà bạn cần nắm về từ khoá NFT. Từ khi bắt đầu xuất hiện, NFT đã mở ra nhiều tiềm năng cũng như ứng dụng mới từ công nghệ blockchain. Chính vì thế, NFT được kỳ vọng sẽ trở thành cầu nối để kết nối thêm nhiều người dùng tham gia & tìm hiểu về blockchain hơn.